การแพร่ระบาดของโรคโควิด-19 ทำให้ผู้คนคุ้นเคยกับการสั่งซื้อสินค้าออนไลน์มากขึ้นกว่าช่วงหลายปีที่ผ่านมา เพราะต้องหลีกเลี่ยงการรับเชื้อโควิดจากกิจกรรมนอกบ้าน โดยลดเวลาในการออกไปเดินหาสินค้า มาเป็นค้นหาและซื้อสินค้าออนไลน์ผ่านแพลตฟอร์มอีคอมเมิร์ซต่างๆ จึงเป็นปัจจัยเร่งให้ตลาดอีคอมเมิร์ซของโลกเติบโตขึ้นมาก โดย eMarketer ได้คาดการณ์ว่าในปี 2022 ยอดค้าปลีกอีคอมเมิร์ซทั่วโลกจะอยู่ที่ 5.542 ล้านล้านดอลลาร์สหรัฐ หรือมีอัตราการขยายตัวราว 12.2% จากปี 2021 และยอดค้าปลีกอีคอมเมิร์ซของโลกจะเพิ่มเป็น 7.391 ล้านล้านดอลลาร์สหรัฐ ในปี 2025 นอกจากนี้ Technavio คาดการณ์ว่าตลาดเครื่องประดับออนไลน์ของโลกในปี 2024 จะมีมูลค่า 19,880 ล้านดอลลาร์สหรัฐ หรือ เติบโตเฉลี่ย 15% ต่อปีในช่วงปี 2021 – 2024

แพลตฟอร์มสำหรับสินค้าอัญมณีและเครื่องประดับ  

            แพลตฟอร์มขายสินค้าอัญมณีและเครื่องประดับออนไลน์ในยุคโควิด-19 ที่ช่วยเพิ่มช่องทางในการกระจายสินค้าให้แก่ผู้บริโภคทั่วโลก มี 5 แพลตฟอร์มที่สำคัญ ได้แก่

            เป็นแพลตฟอร์มอีคอมเมิร์ซรายใหญ่ที่ได้รับความนิยมมากที่สุดแห่งหนึ่งของโลก มีเว็บไซต์หน้าร้านในหลายประเทศทั้งสหรัฐอเมริกา ยุโรปและเอเชีย มีสินค้าให้เลือกซื้อครบทุกหมวดหมู่ และส่งสินค้าไปยังเกือบทุกประเทศทั่วโลก นอกจากนี้ยังมีโฮสต์เว็บไซต์ค้าปลีกของแบรนด์เช่น Sears Canada, Marks & Spencer และ Lacoste เป็นต้น 

ในปี 2021 Amazon มีรายได้สุทธิ 33.36 พันล้านดอลลาร์สหรัฐ เพิ่มขึ้นถึง 56.41% เมื่อเทียบกับปี 2020 จำนวนผู้ขายก็เติบโตขึ้นอย่างต่อเนื่อง โดยมีพันธมิตรทางธุรกิจขนาดกลางและเล็กที่ขายสินค้า (third party sellers) อยู่บนเว็บไซต์ Amazon เกือบ 2 ล้านราย และในแต่ละวันมีผู้ขายลงทะเบียนใหม่ราว 3,700 ราย ซึ่งในปี 2021 สามารถขายสินค้าไปได้ 3.8 พันล้านชิ้น หรือขายสินค้าเฉลี่ย 7,400 ชิ้น/นาที และมีลูกค้าใช้งานอยู่ทั่วโลกถึง 310 ล้านคน

            การขายสินค้าบนเว็บไซต์ Amazon มี 2 รูปแบบ คือ 

            1) การขายแบบคนทั่วไป ซึ่งจะไม่มีค่าบริการรายเดือน แต่มีค่าวางสินค้าขาย 0.99 ดอลลาร์สหรัฐต่อชิ้น โดยวางขายสินค้าได้ไม่เกิน 40 ชิ้นต่อเดือน สามารถขายได้เฉพาะสินค้าที่ไม่ต้องขออนุมัติจาก Amazon 

            2) การขายแบบ Professional มีค่าบริการรายเดือน 39.99 ดอลลาร์สหรัฐ ไม่มีค่าธรรมเนียมการวางขายสินค้า สามารถวางขายสินค้าได้ทั้งแบบขออนุมัติและไม่ต้องขออนุมัติจาก Amazon และขายได้โดยไม่จำกัดจำนวนชิ้น ซึ่งผู้ขายสินค้าเครื่องประดับแท้ต้องสมัครเป็นผู้ขายประเภทนี้เท่านั้น

            ทั้งนี้ เครื่องประดับแฟชั่นที่ไม่ได้ทำด้วยโลหะมีค่าไม่ต้องขออนุมัติก่อนวางขาย ส่วนเครื่องประดับแท้ที่ทำด้วยโลหะมีค่าและเครื่องประดับทำด้วยมือจะต้องขออนุมัติก่อนวางขาย ซึ่งโดยปกติ Amazon ใช้เวลาในการพิจารณาไม่เกิน 7 วัน และผู้ขายจะต้องวางขายเครื่องประดับให้ถูกประเภท โดยมีหลักเกณฑ์ดังนี้

            เครื่องประดับแท้ คือ เครื่องประดับที่ทำจากโลหะมีค่า รวมทั้งที่ประดับด้วยเพชรแท้ พลอยเนื้อแข็งและเนื้ออ่อนเจียระไนแท้ รวมทั้งประดับด้วยไข่มุกเลี้ยงหรือไข่มุกธรรมชาติ

            เครื่องประดับแฟชั่น คือ เครื่องประดับที่ไม่ได้ทำจากโลหะมีค่า รวมถึงชุบด้วยโลหะมีค่า และไม่ประดับด้วยเพชรแท้ พลอยเนื้อแข็งและเนื้ออ่อนเจียระไนแท้ ไม่ประดับด้วยไข่มุกเลี้ยงหรือไข่มุกธรรมชาติ

            เมื่อผู้ขายขายสินค้าได้ จะต้องจ่ายค่าคอมมิชชั่นให้ Amazon เป็นเปอร์เซ็นต์ของราคาทั้งหมด คือ ราคาสินค้า ค่าขนส่ง และค่าใช้จ่ายสินค้าเพิ่มเติม เช่น ค่าห่อของขวัญ เป็นต้น สำหรับผู้ขายอัญมณีและเครื่องประดับจะต้องจ่ายค่าคอมมิชชั่น 5% สำหรับสินค้าที่มีราคามากกว่า 250 ดอลลาร์สหรัฐ และ 20% สำหรับสินค้าที่มีราคาไม่เกิน 250 ดอลลาร์สหรัฐ

            ผู้นำอีคอมเมิร์ซรายใหญ่แห่งหนึ่งของโลก มีบริษัท 51 แห่งดำเนินธุรกิจใน 31 ประเทศทั่วโลก มีผู้ขายจำนวน 19 ล้านราย (Active Sellers) สินค้าลงขายมากกว่า 1,600 ล้านรายการ (Live Listings) และมีบัญชีผู้ซื้อที่ใช้งานกว่า 160 ล้านราย (Active buyers) ครอบคลุมตลาดใน 190 ประเทศทั่วโลก จากรายงานของ eBay Inc. พบว่า ในช่วงไตรมาสแรกของปี 2022 มีมูลค่าซื้อขาย 19.4 พันล้านดอลลาร์สหรัฐ หากพิจารณาเฉพาะสินค้าเครื่องประดับ พบว่า มีผู้ขายราว 84,500 ราย ทำรายได้ประมาณ 28.14 ล้านดอลลาร์สหรัฐ ส่วนผู้ขายพลอยสีมีจำนวน 12,750 ราย ทำรายได้ราว 1.81 ล้านดอลลาร์สหรัฐ โดยตลาดผู้ซื้ออัญมณีและเครื่องประดับสำคัญ คือ สหรัฐอเมริกา สหราชอาณาจักร ออสเตรเลีย และเยอรมนี 

            การขายสินค้าอัญมณีและเครื่องประดับบน eBay สามารถทำได้ทั้งแบบเปิดเป็นร้านค้าหรือไม่เปิดร้านค้าก็ได้ กรณีไม่เปิดร้านค้า สามารถวางขายสินค้า 250 ชิ้นแรก โดยไม่ต้องเสียค่าวางสินค้า (Insert Fee) หลังจากนั้นจะเสียค่าธรรมเนียมฝากขาย (Insert Fee) 0.30 ดอลลาร์สหรัฐ/ชิ้น และจ่ายค่าธรรมเนียมเมื่อขายสินค้าได้ 12.55% (Final value fees ; FVF) ของราคาสินค้ารวมค่าขนส่ง หากเปิดร้านค้าจะมีหลายรูปแบบให้เลือก โดยมีค่าธรรมเนียมรายเดือนเริ่มต้น 4.95 ดอลลาร์สหรัฐ/เดือนจนถึง 349.95 ดอลลาร์สหรัฐ/เดือน ขึ้นอยู่กับจำนวนสินค้าที่วางขาย และเมื่อขายสินค้าได้ ผู้ขายจะต้องจ่ายค่าธรรมเนียม (Final value fees ; FVF) 11.7% ของราคาสินค้ารวมค่าขนส่ง

            การวางขายอัญมณีและเครื่องประดับบน eBay ไม่ต้องขออนุมัติก่อนวางขาย แต่ผู้ขายจะต้องระบุลักษณะของสินค้าให้ชัดเจนตั้งแต่ชื่อสินค้าจนถึงคำอธิบายรายละเอียดของสินค้า ว่าเป็นสินค้าที่ทำจากโลหะชนิดใดหรือทำจากอัญมณีธรรมชาติหรือจากห้องปฏิบัติการ มีการปรับปรุงคุณภาพหรือไม่ เป็นต้น เช่น ถ้าสินค้าที่วางขายเป็นทับทิมแท้ มีการปรับปรุงคุณภาพ ควรเขียนชื่อว่า Natural Ruby with Treated หรือขายสร้อยคอที่ทำจากเงินแท้ตกแต่งด้วยเพชรแท้ ควรเขียนชื่อว่า Natural Diamond and 925 sterling silver Necklace เป็นต้น ส่วนหลักเกณฑ์การวางขายสินค้าให้ถูกต้องตามหมวดหมู่มีดังนี้

            เครื่องประดับแท้: เครื่องประดับที่ตัวเรือนทำจากโลหะมีค่าตกแต่งด้วยอัญมณีแท้หรือ CZ และเครื่องประดับที่ทำด้วยโลหะไม่มีค่า ชุบด้วยโลหะมีค่าตกแต่งด้วยอัญมณีแท้จะถูกจัดอยู่ในหมวดนี้

            เครื่องประดับแฟชั่น: เครื่องประดับที่ตัวเรือนไม่ได้ทำด้วยโลหะมีค่า รวมถึงชุบด้วยโลหะมีค่า ตกแต่งด้วยอัญมณีสังเคราะห์

            จากโอกาสการเข้าถึงผู้บริโภคกว่า 160 ล้านรายบน eBay สถาบันวิจัยและพัฒนาอัญมณีและเครื่องประดับแห่งชาติ (องค์การมหาชน) หรือ GIT จึงจับมือกับ eBay ประเทศไทยจัดสัมมนาออนไลน์ให้ความรู้ในการขายสินค้าอัญมณีและเครื่องประดับบน eBay เพื่อสร้างโอกาสการขยายตลาดอัญมณีและเครื่องประดับออนไลน์ให้กับผู้ประกอบการไทย และเป็นการสร้างความมั่นใจให้กับผู้ซื้ออัญมณีและเครื่องประดับบน eBay

            เป็นอีกหนึ่งแพลตฟอร์มอีคอมเมิร์ซยอดนิยมของลูกค้าทั่วโลก เป็นแพลตฟอร์มสำหรับสินค้าทำมือและสินค้าที่มีเอกลักษณ์เฉพาะตัว โดยในปี 2021 Etsy ทำรายได้ 717.14 ล้านดอลลาร์สหรัฐ เพิ่มขึ้น 16.2% จากปี 2021 มีผู้ขายทั้งหมด (Active Sellers) 5.3 ล้านคน และมีลูกค้าจากทั่วโลก (Active Buyers) 90.1 ล้านคน 

            สำหรับการวางขายอัญมณีและเครื่องประดับบน Etsy จะต้องเป็นสินค้าทำมือจะผลิตเองหรือจ้างผลิต หรือหาสินค้าที่มีเอกลักษณ์จากแหล่งใดก็ได้มาวางขาย โดยมีค่าวางขายสินค้า (Listing fee) 0.20 ดอลลาร์สหรัฐต่อชิ้น และเมื่อขายสินค้าได้จะต้องเสียค่าธรรมเนียมให้ Etsy ชิ้นละ 6.5% ของราคาสินค้ารวมค่าขนส่ง

            เป็นแพลตฟอร์มสำหรับใช้สร้างเว็บไซต์ร้านค้าออนไลน์แบบสำเร็จรูป จากประเทศแคนาดา ซึ่งเป็นหนึ่งในแพลตฟอร์มขายของออนไลน์ที่ได้รับความนิยมทั่วโลก มีระบบเชื่อมต่อร้านค้าเข้ากับแพลตฟอร์ม Social Media ได้ ทั้ง Facebook และ Instagram สามารถทดลองใช้งานได้ฟรี 14 วัน และมีเครื่องมือในการจัดการและทำการตลาดออนไลน์ที่มีประสิทธิภาพ รองรับการชำระเงินได้หลายรูปแบบทั้งบัตรเครดิตและ PayPal รวมถึงมีภาษาให้เลือกใช้มากกว่า 50 ภาษา ช่วยทำให้การขายสินค้ากกับลูกค้าชาวต่างชาติได้สะดวกยิ่งขึ้น

            ปัจจุบัน Shopify มีร้านค้าราว 5.6 ล้านราย และมีผู้ซื้อสินค้าในปี 2021 ราว 480 ล้านราย ส่วนการเปิดร้านค้ากับ Shopify ก็มีหลายแพคเกจให้ลูกค้าเลือกใช้ สำหรับผู้เริ่มต้นเข้าสู่การขายสินค้าออนไลน์และยังไม่อยากลงทุนไปกับระบบต่างๆ Shopify ก็มีแพคเกจที่ชื่อว่า Shopify Lite ซึ่งมีค่าใช้จ่ายเพียง 9 ดอลลาร์สหรัฐต่อเดือนเท่านั้น หรือผู้ที่ต้องการขายสินค้าเต็มรูปแบบก็ควรใช้แพคเกจ Advance Shopify ค่าใช้จ่ายต่อเดือนอยู่ที่ 299 ดอลลาร์สหรัฐ ส่วนค่าธรรมเนียมการทำธุรกรรม (Transaction Fee) เมื่อขายสินค้าได้เริ่มที่ชิ้นละ 0.5% ไปจนถึง 2% ขึ้นอยู่กับแพคเกจร้านค้าออนไลน์ที่เลือกใช้

 ที่มาภาพ: https://pagefly.io/blogs/shopify/best-shopify-jewelry-stores

            เว็บไซต์ค้าปลีกอีคอมเมิร์ซยักษ์ใหญ่ในจีนซึ่งขายสินค้าแบบ B2B และ B2C โดยเปิดพื้นที่ให้ผู้ขายทั้งในนามบริษัทและบุคคลธรรมดาจากประเทศต่างๆ เข้ามาใช้พื้นที่ในการขายสินค้ามากมาย รวมแล้วกว่า 100 ล้านรายการ โดย AliExpress คอยควบคุมไม่ให้มีการโกงเกิดขึ้นด้วยระบบที่ออกแบบให้ผู้ซื้อได้รับสินค้าและกดยืนยันการรับสินค้าก่อน ผู้ขายจึงจะได้รับเงินค่าสินค้า

            ปัจจุบันมีลูกค้าใช้งานอยู่ถึง 150 ล้านราย มีระบบแปลภาษาอัตโนมัติ 18 ภาษา การวางขายสินค้าบนเว็บไซต์ทำได้ง่ายและไม่มีค่าธรรมเนียมในการวางสินค้า เมื่อขายสินค้าประเภทเครื่องประดับได้ ผู้ขายจะถูกหักค่าธรรมเนียม 8% นอกจากนี้ร้านค้าบน  AliExpress ยังเชื่อมต่อกับแพลตฟอร์มอีคอมเมิร์ซอื่นอย่าง Shopify, WooCommerce และ PrestaShop ด้วย  

สรุปข้อมูลสำคัญของแพลตฟอร์มอีคอมเมิร์ซทั้ง 5 แพลตฟอร์ม

* จากข้อมูลของ demandsage.com คาดว่าจะมีผู้ซื้อสินค้าจาก Shopify ในปี 2022 ราว 500 ล้านคน

            ทั้ง 5 แพลตฟอร์มที่กล่าวมาข้างต้น ล้วนเป็น E-Marketplace ที่เข้าถึงกลุ่มผู้บริโภคได้เกือบทุกประเทศทั่วโลก ซึ่งนอกจากจะลงสินค้าขายได้แล้ว ยังมีข้อมูลภาพรวมสำหรับการตลาดและเครื่องมือโปรโมทสินค้าไปยังผู้ซื้อที่เป็นกลุ่มเป้าหมาย จึงเป็นโอกาสในการเพิ่มยอดขายอัญมณีและเครื่องประดับให้มากขึ้นตามไปด้วย 

ผู้เขียน: นางสาววาสนา สมเนตร์

ผู้ตรวจสอบ: นายพุทธิพร วิชัยดิษฐ

สถาบันวิจัยและพัฒนาอัญมณีและเครื่องประดับแห่งชาติ (องค์การมหาชน)