ความเปลี่ยนแปลงในแง่รสนิยมของผู้บริโภค ช่องทางธุรกิจ และกลยุทธ์การเติบโต กำลังเปลี่ยนโฉมหน้าของธุรกิจอัญมณีและเครื่องประดับจีน ขณะที่เศรษฐกิจจีนมุ่งก้าวไปข้างหน้าหลังผ่านการระบาดของโควิด-19

        เศรษฐกิจจีนฟื้นตัวอย่างเห็นได้ชัดหลังจากผ่านพ้นผลกระทบจากโควิด-19 แต่บางแง่มุมในภาคการค้าและการพาณิชย์ โดยเฉพาะอย่างยิ่งธุรกิจเครื่องประดับนั้น มีแนวโน้มว่าจะเปลี่ยนแปลงไปอย่างถาวร ผู้ประกอบการในภาคธุรกิจเครื่องประดับได้ให้ความเห็นว่า การแพร่ระบาดที่กลับมาใหม่ซึ่งครั้งที่ร้ายแรงที่สุดเกิดขึ้นในปี 2022 บวกกับมาตรการโควิดที่มีข้อจำกัดเข้มงวด ได้มีส่วนผลักดันทางอ้อมให้เกิดวิถีใหม่ขึ้นในโลกธุรกิจ

        ตัวอย่างเช่น มุมมองที่แพร่หลายในหมู่ผู้ซื้อคือการออมเงินสูงและใช้จ่ายต่ำ ซึ่งยังคงพบเห็นได้ในภาคส่วนสำคัญๆ ของธุรกิจเครื่องประดับ โดยเฉพาะอย่างยิ่งตลาดเครื่องประดับแต่งงาน ขณะเดียวกันการชอปปิงทางออนไลน์ก็เป็นที่นิยมในกระแสหลักมากกว่าเดิม

        Stone Xu ประธานบริษัท Zbird ผู้ค้าปลีกเครื่องประดับเพชรในจีนอธิบายว่า “การระบาดของโควิด-19 ในปี 2022 ส่งผลให้การซื้อทางออนไลน์มีสัดส่วนสูงขึ้นอย่างมีนัยสำคัญ พร้อมกันนั้นก็เริ่มมีการนำเสนอสินค้าผ่านไลฟ์สตรีมและผู้บริโภคที่ซื้อสินค้าผ่านช่องทางนี้ก็มีจำนวนเพิ่มสูงขึ้นกว่าที่เคยเป็นมา”

        รสนิยมของผู้บริโภคในการซื้อสินค้าก็เปลี่ยนแปลงไปด้วยเช่นกัน แหวนยังคงเป็นสิ่งที่ต้องซื้อในตลาดเครื่องประดับแต่งงาน แต่ผู้ประกอบการเริ่มสังเกตเห็นความเปลี่ยนแปลงของผู้บริโภคในการเลือกเครื่องประดับสำหรับใส่ในชีวิตประจำวัน ผู้ซื้อหันไปสนใจชิ้นงานที่มีสีสันและนำเสนอเอกลักษณ์เฉพาะบุคคล ดังนั้น จึงมีความต้องการเพิ่มขึ้นในกลุ่มเครื่องประดับพลอยสี เครื่องประดับทองที่ผลิตแบบดั้งเดิม และเครื่องประดับลงยา ซึ่งตามข้อมูลจาก Xu พลอยสีเป็นสินค้าหมวดหนึ่งที่ได้รับความนิยมในไลฟ์สตรีม

        ในขณะเดียวกัน ผู้ค้าปลีกเพชรหลายรายก็กำลังขยายขอบเขตผลิตภัณฑ์ที่นำเสนอโดยรวมพลอยสีเข้าไปด้วยตามความต้องการที่สูงขึ้นในตลาด พลอยสีช่วยเพิ่มความหลากหลายและเพิ่มอัตรากำไร อีกทั้งช่วยตอบสนองความต้องการของผู้ซื้อที่มีระดับงบประมาณแตกต่างกันไป

        Xu เสริมว่า ผู้บริโภคส่วนใหญ่ในจีนมองว่าเพชรสัมพันธ์กับความรักและเหมาะสำหรับแหวนแต่งงาน ดังนั้นจึงเชื่อว่าเพชรเม็ดเดียวก็เพียงพอที่จะใส่ไปทั้งชีวิต อย่างไรก็ดี กำลังซื้อของผู้บริโภคและความต้องการที่จะสวมใส่เครื่องประดับในชีวิตประจำวันก็เพิ่มสูงขึ้น พลอยสีจึงค่อยๆ ได้รับความสนใจในฐานะตัวเลือกอันดับต้นๆ สำหรับผู้บริโภค

แบรนด์ Rosy Clouds Colored Diamonds

        พลอยสีบางประเภทได้รับความสนใจอย่างสูงในจีนมาได้สักพักหนึ่งแล้ว ซึ่งรวมถึงควอตซ์และคาลซิโดนี ตลอดจนหยกเจไดต์และหยกเนไฟรต์ ปัจจุบันสิ่งที่เรียกว่าบิ๊กทรีในแวดวงอัญมณี อันได้แก่ ทับทิม แซปไฟร์ และมรกต ก็ได้รับความนิยมเพิ่มขึ้นเช่นกัน ผลิตภัณฑ์อีกประเภทหนึ่งซึ่งเป็นที่ชื่นชอบกันคือเครื่องประดับมุก ซึ่งได้รับความนิยมมาตั้งแต่สมัยโบราณ

        การให้ความรู้เกี่ยวกับพลอยสีแก่ผู้บริโภคพัฒนามาตลอดหลายปีที่ผ่านมา ผู้บริโภคซื้อพลอยสีเพื่อการลงทุนและการสะสม ตลอดจนเพื่อใส่ในชีวิตประจำวัน เมื่อการขายทางออนไลน์และธุรกิจไลฟ์สตรีมเติบโตขึ้น พลอยสีเกรดเชิงพาณิชย์ก็ยิ่งได้รับความนิยมสูงขึ้นในหมู่ผู้บริโภค ซึ่งรวมถึงสปิเนล ทัวร์มาลีน คริโซเบริล โอปอ แทนซาไนต์ โทแพซ มูนสโตน และคาลซิโดนี เป็นต้น

การซื้อสินค้าของผู้บริโภค

        ผู้ค้าปลีกระบุว่าความต้องการเพชรยังคงต่ำกว่าช่วงก่อนโควิด พร้อมเสริมว่าการที่ราคาลดลงมากตั้งแต่ปีที่แล้วได้ส่งผลกระทบอย่างหนักต่อการตัดสินใจของตัวแทนจำหน่ายเพชรและผู้ค้าปลีกเพชรในการเติมสินค้าคงคลัง

        Wu Peng ผู้จัดการทั่วไปของ Jinghua Jewellery กล่าวว่า ผู้ค้าปลีกรายใหญ่หลายแห่งที่เคยจัดหาเพชรเป็นปริมาณมากในแต่ละเดือน ปัจจุบันกลับเปลี่ยนมาซื้อทุกๆ สองหรือสามเดือน ผู้ค้าปลีกบางรายถึงขั้นเริ่มใช้ระบบประมูลราคาภายในหมู่ผู้จัดหาของตนเอง ทั้งนี้ Jinghua Jewellery เปิดร้านค้าเครื่องประดับรวม 23 แห่งในเมืองชิงเต่า มณฑลชานตง อยู่ในเครือบริษัท Jinghua Group ซึ่งเป็นหนึ่งในสมาชิกรายแรกๆ และผู้ถือหุ้นของ Shanghai Diamond Exchange (SDE)

        ตามข้อมูลจาก Lydia Geng ประธานบริษัท Huabi (HB) Diamond ซึ่งเป็นผู้ค้าส่งเพชรและสมาชิกของ SDE กิจกรรมการซื้อในระยะหลังมานี้แสดงให้เห็นว่าเพชรขนาด 0.005 ถึง 0.02 กะรัต และขนาด 0.03 ถึง 0.07 กะรัต สี G ถึง H และความใสระดับ SI เป็นที่ต้องการสูง และมีราคาเพิ่มขึ้นพอสมควร เพชรหมวดนี้เหมาะสำหรับการผลิตเครื่องประดับเพชรราคาไม่สูงที่ขายทางออนไลน์เป็นส่วนใหญ่ นอกจากนี้ เพชรเม็ดเล็กเหล่านี้ยังใช้ในเครื่องประดับระดับสูงได้อีกด้วย “เราสังเกตเห็นว่ามีการซื้อเพชรขนาดเล็กกว่า 1 กะรัตเพื่อเป็นสินค้าคงคลังเพิ่มขึ้น ในขณะที่ความต้องการเพชรขนาดใหญ่กว่า 1 กะรัตยังค่อนข้างชะลอตัว” Geng เสริม

        Chen Zuwei ประธานบริษัทผู้เชี่ยวชาญด้านเพชรสีแฟนสี Rosy Clouds Colored Diamonds ตั้งข้อสังเกตว่า ความต้องการเพชรสีแฟนสีคุณภาพสูงเพื่อการลงทุนกลับมากระเตื้องขึ้นหลังผ่านช่วงโรคระบาด เมื่อผู้บริโภคฐานะดีฟื้นคืนความเชื่อมั่นขึ้นมาอีกครั้ง

        Zuwei อธิบายว่า “ตลาดเพชรสีแฟนซีในจีนกำลังอยู่ระหว่างการพัฒนา เพชรสีน้ำเงินและสีเหลืองเป็นที่นิยม ขณะที่เพชร Argyle สีชมพูและแม้กระทั่งเพชรสีแดงก็กำลังดึงดูดความสนใจได้มากเช่นกัน”

แบรนด์ Rosy Clouds Colored Diamonds

ช่องทางการขายใหม่ๆ

        การฝากขายผ่านไลฟ์สตรีมกำลังเป็นปรากฏการณ์สำคัญในธุรกิจเครื่องประดับของจีน โดยผู้ค้าปลีกจะยืมสินค้าจากผู้จัดหาแล้วนำเสนอสินค้าเหล่านี้ให้แก่ผู้บริโภคผ่านไลฟ์สตรีม การซื้อขายสามารถดำเนินการได้ทันที แต่จะถือว่าดำเนินการสำเร็จก็ต่อเมื่อชำระเงินครบจำนวนแล้วเท่านั้น การขายรูปแบบนี้มักใช้กับเครื่องประดับที่มีราคาไม่สูงนัก

        การขายเครื่องประดับล้างสต็อกก็กลายเป็นแหล่งจัดหาสินค้าที่เชื่อถือได้สำหรับผู้จัดซื้อ โดยเฉพาะผู้ที่เชี่ยวชาญในการจัดเกรดและประเมินเครื่องประดับ การซื้อสินค้าล้างสต็อกถือเป็นวิธีการที่ชาญฉลาดและปฏิบัติได้จริงท่ามกลางการปิดตัวลงของร้านเครื่องประดับจำนวนมากทั้งในระหว่างและหลังจากการแพร่ระบาดของโควิด-19

        สินค้าที่ขายมักมีหลายประเภทผสมกัน ตั้งแต่เพชรร่วงหลากหลายขนาด รูปทรง และระดับคุณภาพ ไปจนถึงเครื่องประดับเกลี้ยงหรือเครื่องประดับอัญมณี เนื่องจากสินค้าล้างสต็อกมักไม่ใช่สินค้าขายดี ผู้จัดซื้อจึงต้องรับมือกับความท้าทายในการใช้ความคิดสร้างสรรค์เพื่อขายสินค้าเหล่านี้ให้ได้กำไร ไม่ว่าจะขายเป็นเครื่องประดับสำเร็จรูป หรืออาจนำอัญมณีหลักออกมาตัดแต่งเจียระไนใหม่หรือนำไปออกใบรับรองคุณภาพอัญมณีก่อนจำหน่าย นอกจากนี้ ยังอาจขายอัญมณีในรูปของเพชรหรือพลอยร่วง หรือจะนำไปฝังบนตัวเรือนเครื่องประดับใหม่ก็ได้

        เมื่อการเดินทางระหว่างประเทศกลับมา ผู้จัดซื้อจึงคาดหวังที่จะได้เริ่มซื้อเครื่องประดับมือสองและเครื่องประดับของเก่าจากญี่ปุ่นอีกครั้ง การซื้อเพชรรีไซเคิลเพื่อนำมาเจียระไนใหม่เป็นเพชร 3EX หรือ Triple Excellent หมายถึงเพชรที่มี Cut Grade ในระดับ Excellent ครบทั้ง 3 ประการได้แก่ การเจียระไน (Cut) ความสมมาตร (Symmetry) และการขัดเงา (Polish) ก็กลายเป็นอีกธุรกิจที่ประสบความสำเร็จสำหรับโรงงานเจียระไนเพชรขนาดเล็กในจีน

แบรนด์ Rosy Clouds Colored Diamonds

การพบหน้าค่าตา

        การกลับมาของงานประชุมทางธุรกิจและงานแสดงสินค้าที่ผู้คนจะได้พบปะกันจริงๆ นั้นน่าจะช่วยให้ผู้จัดซื้อกลับมาเริ่มทำธุรกิจได้อีกครั้ง งานเหล่านี้เป็นแหล่งที่ผู้จัดซื้อจะได้ค้นพบผลิตภัณฑ์ใหม่ๆ กระแสความนิยม และบริการต่างๆ พบผู้จัดหารายเดิมและรายใหม่ๆ ที่น่าสนใจ ไปจนถึงทำข้อตกลงซื้อขายกัน นอกจากนี้ งานแสดงสินค้ายังมีหน้าที่สำคัญอีกประการหนึ่งคือการทดสอบและกำหนดระดับราคาใหม่ๆ

        งานแสดงสินค้าอัญมณีและเครื่องประดับที่ฮ่องกงซึ่งจัดขึ้นในช่วงเดือนมีนาคม 2023 ที่ผ่านมาก็นับเป็นโอกาสที่ผู้จัดซื้อชาวจีนซึ่งประกอบกิจการค้าระหว่างธุรกิจกับธุรกิจ (B2B) จะได้กลับมาสู่ตลาดสากล ทว่าตามความเห็นจากผู้จัดแสดงสินค้า งานแสดงสินค้านี้ก็ไม่ได้ช่วยสร้างยอดขายจริงเสมอไป เนื่องจากผู้จัดซื้อชาวจีนมักจะไม่ยอมรับราคาสินค้าที่สูงขึ้นตามแนวโน้มในตลาดขณะนี้

        หากแต่การจัดงานครั้งแรกของ Jewellery & Gem ASEAN Bangkok (JGAB) โดย Informa Markets ในเดือนเมษายน 2023 นั้น กลับมีการซื้อขายมากกว่างานแสดงสินค้าอัญมณีและเครื่องประดับที่อื่นๆ ในขณะที่ระดับราคาสินค้าก็ปรับตัวลงเล็กน้อย อีกทั้งผู้จัดซื้อที่เข้าร่วมงาน JGAB ได้อาศัยโอกาสนี้ไปซื้อสินค้าจากแหล่งต้นทางที่ตลาดพลอยอันมีชื่อเสียงในจันทบุรีด้วย

        ผู้ประกอบการจีนกล่าวว่า ความท้าทายในการเดินทางเป็นอุปสรรคต่อการทำธุรกิจแบบเจอหน้ากันโดยตรงกับผู้จัดหาต่างประเทศ เนื่องจากเที่ยวบินระหว่างจีนกับประเทศอื่นๆ โดยเฉพาะสหรัฐนั้น ยังไม่กลับมาดำเนินการโดยสมบูรณ์ จากเดิมที่มีเที่ยวบินตรงระหว่างจีนและสหรัฐหลายสิบเที่ยวต่อวันในช่วงก่อนเกิดโรคระบาด เมื่อเที่ยวบินลดลงย่อมหมายความว่าราคาตั๋วก็สูงขึ้นด้วย “ดังนั้น ผู้จัดหาจากต่างประเทศจึงยังไม่เดินทางมายังจีนมากเท่าเดิม เนื่องจากค่าใช้จ่ายในการเดินทางระหว่างประเทศยังคงมีราคาสูงอยู่” Geng จาก Huabi Diamond กล่าว

        ในขณะที่การเดินทางไปอินเดียก็ยังคงประสบความท้าทายเนื่องจากมีอุปสรรคในการขอวีซ่า แต่ผู้ประกอบการในธุรกิจนี้ยังคงมีความหวังว่าตลาดจะฟื้นตัวได้ดี โดยผู้ขายเครื่องประดับจีนก็พร้อมที่จะสนองความต้องการที่เพิ่มสูงขึ้น “ช่องทางการสื่อสารออนไลน์ที่ใช้ระหว่างช่วงโรคระบาดยังคงทำงานได้ดี แต่การประชุมแบบพบหน้าและการตรวจดูสินค้าจริงก็ยังคงสำคัญอย่างยิ่งต่อธุรกิจของเรา เรายินดีที่กิจกรรมเหล่านี้กลับมาอีกครั้ง ยังมีความต้องการในตลาดอีกมากที่รอรับการตอบสนอง” Chen จาก Rosy Clouds Colored Diamonds กล่าว