ศูนย์ข้อมูลอัญมณีและเครื่องประดับ
เครื่องเพชรประดับไพลินแห่งออร์เลอองส์
ชุดเครื่องเพชรไพลินของสมเด็จพระราชินีมารี–อาเมลี” (Queen Marie-Amélie’s Sapphire Parure) นับเป็นหนึ่งในชุดเครื่องประดับล้ำค่าที่มีความโดดเด่น สืบทอดผ่านมือราชวงศ์ฝรั่งเศสมาแล้วหลายชั่วอายุคน ชุดเครื่องเพชรนี้ไม่เพียงเป็นผลงานชั้นสูงแห่งศิลปะการทำอัญมณีและเครื่องประดับ ยังทรงคุณค่าทางประวัติศาสตร์อีกด้วย
เครื่องเพชรประดับไพลินแห่งออร์เลอองส์ (Sapphire Parure of Orléans)
เครื่องเพชรประดับไพลินชุดนี้เป็นหนึ่งในเครื่องประดับที่ล้ำค่าที่สุดในคอลเลกชันแห่งออร์เลอ็อง เดิมเป็นของออร์แตนส์ เดอ โบอาร์แน (Hortense de Beauharnais) พระธิดาของจักรพรรดินีโจแซฟีน (Empress Joséphine) เป็นพระมเหสีของจักรพรรดินโปเลียนที่ 1 ต่อมาในปี 1809 หลุยส์-ฟิลิปป์ ดยุกแห่งออร์เลอองส์ ซึ่งได้เป็นพระเจ้าหลุยส์ ฟิลิปป์ แห่งฝรั่งเศส (King Louis Philippe of the French) ในเวลาต่อมา ได้ซื้อเครื่องเพชรเหล่านี้และได้ช่างอัญมณีชาวปารีสมาเป็นผู้เรียงร้อยเครื่องประดับเหล่านี้ขึ้นเป็นเครื่องเพชรชุดใหม่ เพื่อเป็นหนึ่งในของขวัญให้พระราชินีมารี-อาเมลี (Queen Marie-Amélie) ชุดเครื่องเพชรประดับไพลินชุดนี้ เดิมประกอบด้วย
- มงกุฎซึ่งประกอบด้วยก้านที่เชื่อมต่อกัน 9 ส่วน แต่ละก้านมีไพลินเม็ดใหญ่ล้อมด้วยเพชร ใช้ไพลินรวมทั้งหมด 26 เม็ด และเพชรจำนวน 1,083 เม็ด
- สร้อยคอ ที่ประกอบด้วยไพลินขนาดใหญ่ 8 เม็ด และประดับด้วยเพชร 30 เม็ด
- ต่างหู 1 คู่ ประกอบด้วยไพลินกลมด้านบน และไพลินทรงหยดน้ำ 2 เม็ด ล้อมด้วยเพชร 59 เม็ด
- เข็มกลัดขนาดใหญ่ ประดับด้วยไพลิน 3 เม็ด ล้อมด้วยเพชร
- กำไล 2 เส้น เส้นแรกมีไพลินล้อมเพชร เชื่อมด้วยไข่มุก 198 เม็ด อีกเส้นหนึ่งเป็นไพลินเม็ดใหญ่ตรงกลาง บนสายเพชรลายเถาใบไม้
- หวีประดับรูปมงกุฎ ประดับไพลิน 15 เม็ด ไข่มุก 66 เม็ด และเพชรทั่วทั้งชิ้น ใช้ได้ทั้งติดหมวกหรือประดับผม
ต่อมาในปี 1864 พระนางมอบหมายให้ปรับรูปทรงมงกุฎโดยตัดออก 4 ส่วนจากทั้งหมด 9 ส่วน เพื่อเตรียมมอบเป็นของขวัญสมรสแก่หลานสาว พระนางมารี อิซาแบลล์ ดัชเชสแห่งออร์เลอ็องส์ บุตรีของดยุกแห่งมงต์ปองซิเย หลังจากที่สมเด็จพระราชินีมารี-อามีลีเสด็จสวรรคตในปี 1866 เครื่องประดับชุดนี้มีการถอดออกบางชิ้นเพื่อนำไปทำเป็นเข็มกลัดขนาดใหญ่ และอีก 3 ชิ้นถูกรวมเข้าในชุดไข่มุกและไพลินอีกชุดหนึ่ง โดยดัชเชสแห่งออร์เลอ็องส์ทรงสวมชุดเครื่องเพชรไพลินนี้อยู่เสมอ ตั้งแต่ช่วงคริสต์ทศวรรษ 1860 ถึง 1890
ภาพเหมือนของสมเด็จพระราชินีมารี อามีลี
จาก https://royalwatcherblog.com/2025/10/23/queen-marie-amelies-sapphire-parure/
เครื่องประดับนี้ยังคงสืบทอดต่อเนื่องในราชวงศ์ออร์เลอ็อง ถูกส่งต่อผ่านเจ้าหญิงและดัชเชสหลายชั่วอายุคนในหมู่ชนชั้นสูงของยุโรป ชุดเครื่องประดับนี้ถูกสวมใส่ในโอกาสสำคัญในราชสำนักทั่วยุโรป กระทั่งในปี 1985 พิพิธภัณฑ์ลูฟวร์ได้ซื้อเครื่องประดับชุดนี้จาก อองรี ดอร์เลอง (Henri d’Orléans) เคานต์แห่งปารีส (Count of Paris) ในราคา 5 ล้านฟรังก์ เครื่องเพชรชุดนี้ได้จัดแสดงอยู่ที่ หออพอลโล (Galerie d’Apollon) ของพิพิธภัณฑ์ลูฟวร์
เครื่องเพชรประดับไพลินของพระราชินีมารี อามาเลีย ที่ตกทอดมาในปัจจุบัน จาก https://royalwatcherblog.com/
อย่างไรก็ตาม มงกุฎ สร้อยคอ และต่างหู จากเครื่องเพชรประดับไพลินชุดนี้ ได้ถูกโจรกรรมไปพร้อมกับเครื่องประดับชิ้นสำคัญทางประวัติศาสตร์อื่นๆ อีกหลายรายการ เมื่อวันที่ 19 ตุลาคม ที่ผ่านมา
จัดทำโดย นายพุทธิพร วิชัยดิษฐ
สถาบันวิจัยและพัฒนาอัญมณีและเครื่องประดับแห่งชาติ (องค์การมหาชน)
พฤศจิกายน 2568
------------------------------------------
ข้อมูลอ้างอิง
1) The Royal Watcher. 2025. Queen Marie-Amélie’s Sapphire Parure. [Online]. Available at: https://royalwatcherblog.com/2025/10/23/queen-marie-amelies-sapphire-parure/. (Retrieved November 11 ,2025).
2) Royal-Magazin. Saphire Orleans | Imperial and Royal Sapphire Queen Marie Amelie of France. [Online]. Available at: https://royal-magazin.de/french/sapphires-france-reine-amelie-parure-tiara-necklace-brooch.htm. (Retrieved November 11 ,2025).
