เครื่องเพชรและอัญมณีล้ำค่าที่เป็นสมบัติของจักรพรรดินโปเลียนและราชินีฝรั่งเศส ทั้ง 8 ชิ้น ในพิพิธภัณฑ์ลูฟวร์ซึ่งถูกโจรกรรมไปนั้น ล้วนมีประวัติความเป็นมาที่น่าสนใจและเป็นสิ่งล้ำค่าทางประวัติศาสตร์ มีมูลค่าประมาณกว่า 88 ล้านยูโร หรือราว 102 ล้านดอลลาร์สหรัฐนั้น ซึ่งรัดเกล้าไข่มุกเป็นอีกชิ้นสำคัญที่ทรงคุณค่าและประวัติความเป็นมาที่น่าสนใจ

        ตำนานรัดเกล้าไข่มุกของจักรพรรดินีเออเฌนี (Tiara of Empress Eugénie) 

        รัดเกล้าไข่มุกและเพชรอันงดงามนี้ประกอบด้วย ไข่มุก 212 เม็ด และเพชร 1,998 เม็ด ซึ่งจักรพรรดินโปเลียนที่ 3 ทรงสั่งทำขึ้นเพื่อฉลองพิธีอภิเษกสมรสกับ เออเฌนี เดอ มอนติโจ (Eugénie de Montijo) ในปี 1853 โดยใช้อัญมณีจากเครื่องเพชรของพระมหากษัตริย์ฝรั่งเศสที่เคยเป็นของจักรพรรดินีมารี หลุยส์ (Empress Marie Louise of France) และเจ้าหญิงมารี แทเรซ, ดัชเชสแห่งอองกูแลม (Princess Marie Therese, Duchesse d’Angouleme) มาก่อน

        รัดเกล้านี้ประกอบด้วย 7 ก้าน แต่ละก้านมีมุกสามเม็ดวางซ้อนกัน สลับกับลวดลายรูปโล่จำนวนแปดช่อง ประดับยอดด้วยใบไม้เพชรและมุกน้ำงาม ช่องแต่ละช่องตกแต่งด้วยใบไม้เพชรและล้อมกรอบด้วยแถวของมุก โดยภายในมีมุกสามเม็ดและลวดลายใบไม้เพชรทั้งชุด ตั้งอยู่บนฐานที่ประดับด้วยแถวของมุกกลมและใบไม้เพชรรวมทั้งหมด มีมุก 212 เม็ด (มุกหยดน้ำ 17 เม็ด) และเพชร 1,998 เม็ด พร้อมเพชรกลมเล็กอีก 992 เม็ด

        จักรพรรดินีเออเจนีทรงสวมมงกุฎมุกนี้ในการวาดภาพเหมือนอันโด่งดังโดยจิตรกรชื่อดัง ฟรานซ์ ซาเวอร์ วินเทอร์ฮาลเทอร์ (Franz Xaver Winterhalter) ในปี 1853 หลังจากอภิเษกสมรสไม่นาน ซึ่งเดิมจัดแสดงอยู่ที่พระราชวังดุยเลอรีส์ (Tuileries Palace) แต่ภาพต้นฉบับนั้นสูญหายไปในเหตุเพลิงไหม้ปี 1871 ปัจจุบันมีสำเนาภาพหนึ่งจัดแสดงอยู่ที่พิพิธภัณฑ์ Château de Compiègne ซึ่งอยู่ทางตอนเหนือของปารีส ฝรั่งเศส

ภาพเหมือนของจักรพรรดินีเออเฌนี จาก https://www.tatler.com/

        ตามบันทึกของ The Royal Watcher จักรพรรดินีเออเฌนีเคยทรงรัดเกล้าไข่มุกนี้ในพิธีที่สมเด็จพระราชินีนาถวิกตอเรียแห่งอังกฤษ ถวายเครื่องราชอิสริยาภรณ์การ์เตอร์ (Order of the Garter) แก่จักรพรรดินโปเลียนที่ 3 ณ พระราชวังวินด์เซอร์ (Windsor Castle) ในปี 1855 ระหว่างการเสด็จเยือนอย่างเป็นทางการ ต่อมาในปี 1870 ฝรั่งเศสแพ้สงครามกับปรัสเซีย จักรพรรดินีเออเฌนีได้ลี้ภัยออกนอกประเทศไปยังประเทศอังกฤษ แต่รัดเกล้าถูกเก็บรักษาไว้ในฝรั่งเศสและถูกนำมาจัดแสดงในงาน Exposition Universelle ปี 1878 และที่พิพิธภัณฑ์ลูฟวร์ในปี 1884 ก่อนที่จะถูกนำออกมาประมูลพร้อมกับเครื่องเพชรของราชวงศ์ชิ้นอื่นๆ โดยเจ้าชายอัลเบิร์ต แห่งเธิร์นอุนด์แท็กซิส (Albert, 8th Prince von Thurn und Taxis) ได้ซื้อรัดเกล้านี้เป็นของขวัญแต่งงานกับ อาร์ชดัชเชส มาร์กาเรเธ คลีเมนไทน์ แห่งออสเตรีย (Archduchess Margarethe Klementine of Austria) ในปี 1890 และตกทอดต่อมาถึงเจ้าหญิงกลอเรีย แห่งเธิร์นอุนด์แท็กซิส (Princess Gloria of Thurn und Taxis) 

ภาพรัดเกล้า Tiara of Empress Eugénie จาก https://www.townandcountrymag.com/

กระทั่งในปี 1992 รัดเกล้าถูกจัดซื้อโดย Friends of the Louvre เป็นองค์กรการกุศลที่จัดตั้งขึ้นเพื่อสนับสนุนส่งเสริมศิลปะและวัฒนธรรมฝรั่งเศส ผ่านการประมูลที่จัดโดย Sotheby’s เพื่อมอบให้กับพิพิธภัณฑ์ลูฟวร์ และได้กลายเป็นหนึ่งในสมบัติล้ำค่าที่มีมูลค่าทางประวัติศาสตร์และศิลปะสูงสุดชิ้นหนึ่งของราชวงศ์ฝรั่งเศสในพิพิธภัณฑ์

จัดทำโดย นายพุทธิพร วิชัยดิษฐ

สถาบันวิจัยและพัฒนาอัญมณีและเครื่องประดับแห่งชาติ (องค์การมหาชน) 

พฤศจิกายน 2568

----------------------------------------

ข้อมูลอ้างอิง