ประเทศเมียนมาต้องติดหล่มอยู่กับสถานการณ์ความไม่สงบมาตั้งแต่กุมภาพันธ์ ด้วยปัญหาขัดแย้งระหว่างรัฐบาลทหารเมียนมากับกลุ่มผู้ประท้วงที่ขยายวงกว้าง กระทั่งเกิดการตั้งรัฐบาลเงาและกองกำลังปกป้องประชาชนขึ้น แม้หลายฝ่ายต่างพยายามช่วยกันหาทางออกเพื่อระงับความรุนแรงที่เกิดขึ้น รวมทั้งฉันทามติอาเซียน 5 ข้อ ของผู้แทนชาติในอาเซียนที่ได้ให้การเห็นชอบเพื่อยุติความรุนแรงในเมียนมาและปูทางสู่การเจรจา แต่กลับไม่มีความคืบหน้าเท่าที่ควร ผลกระทบจึงยังคงเกิดขึ้นกับทุกภาคส่วน รวมทั้งอุตสาหกรรมอัญมณีหยกในเมียนมา

            การปะทะกันระหว่างสองฝ่ายเกิดขึ้นในหลากหลายพื้นที่ของเมียนมา รวมทั้งการสู้รบในบริเวณเมืองผะกัน (Hpakant) รัฐคะฉิ่น ซึ่งอยู่ทางตอนเหนือของเมียนมา ซึ่งเป็นแหล่งผลิตอัญมณีหยกที่มีขนาดใหญ่ที่สุดในโลก ก่อนนี้การทำเหมืองหยกสร้างรายได้มหาศาลให้กับประเทศในฐานะสินค้าส่งออกที่สำคัญ โดยมีจีนเป็นผู้บริโภครายใหญ่ที่สุด ตามปกติอัญมณีหยกจะถูกส่งต่อมายังศูนย์กลางการซื้อขายอัญมณีหยกที่สำคัญในเมืองมัณฑะเลย์ (Mandalay) แต่ทุกวันนี้ ตลอดสองข้างทางที่เคยมีร้านค้าอัญมณีหยกจำนวนมากกลับต้องปิดตัวลงจากการแพร่ระบาดของโควิด-19 และซ้ำด้วยความไม่สงบที่เกิดขึ้น ทั้งยังมีเหตุระเบิดเกิดขึ้นในบริเวณตลาดสร้างความหวาดผวาต่อผู้ค้าขายและผู้อาศัยในบริเวณใกล้เคียง

            ขณะที่จีนยังคงปิดชายแดนกับเมียนมาจากสาเหตุการแพร่ระบาดของโควิด-19 และความไม่สงบซึ่งมักเกิดเหตุสู้รบกันประปรายบริเวณใกล้ชายแดน ส่งผลให้อำนาจการต่อรองซื้อขายอัญมณีหยกตกเป็นของผู้ซื้อชาวจีน ทุกวันนี้อัญมณีหยกที่เคยมีราคานับแสนจ๊าต (ราว 18,425 บาท) กลับมีราคาเหลือเพียง 50,000 จ๊าต (ราว 9,212 บาท) สวนทางกับสถานการณ์การซื้อขายอัญมณีหยกในจีนที่ราคาพุ่งสูงขึ้นจากการขาดแคลนอัญมณีหยกในตลาด

ภาพบรรยากาศในอดีตของตลาดค้าอัญมณีหยกมัณฑะเลย์ที่เคยคึกคัก จาก www.mkttravelandtours.com

            อัญมณีหยกรวมทั้งอัญมณีชนิดต่างๆ เป็นแหล่งรายได้ที่สำคัญของทั้งฝ่ายรัฐบาลและกองกำลังติดอาวุธชาติพันธุ์หลายกลุ่ม กลุ่มเหล่านี้จึงมีการกักตุนสต็อกอัญมณีหยกคุณภาพดีเพิ่มมากขึ้น นอกจากนี้ ผู้ค้าอัญมณีหยกที่มีร้านในศูนย์การค้าที่ไม่สามารถกลับมาเปิดขายได้จะถูกยึดพื้นที่ขายคืนชั่วคราว ส่วนกองกำลังปกป้องประชาชนก็ร้องขอให้ผู้ค้าไม่ไปทำธุรกิจในตลาดดังกล่าว สร้างแรงกดดันให้ผู้ค้าที่ถูกบีบจากทั้งสองฝ่าย และยากที่จะมีข้อสรุปในสถานการณ์อันยากลำบากนี้ในเวลาอันสั้น