ตลาดเพชรได้เริ่มฟื้นตัวตั้งแต่ปี 2021 และเติบโตขึ้นมากในปี 2022 หลังสถานการณ์โควิด-19 คลี่คลาย เกือบทุกประเทศกลับมาดำเนินกิจกรรมทางเศรษฐกิจต่างๆ เป็นปกติ ผู้คนเดินทางท่องเที่ยวทั้งในและต่างประเทศมากขึ้น รวมถึงกำลังซื้อที่เพิ่มขึ้น ส่วนแนวโน้มตลาดเพชรของโลกในภาพรวมของปี 2023 จะเป็นอย่างไรนั้น ได้มีนักวิเคราะห์และผู้เชี่ยวชาญในอุตสาหกรรมฯ คาดการณ์ไว้โดยสรุปดังนี้

เพชรธรรมชาติ

        ย้อนกลับไปในช่วงที่เริ่มเกิดสงครามระหว่างรัสเซียและยูเครนใน 1 ปีที่แล้ว สหรัฐอเมริกาได้เริ่มออกมาตรการคว่ำบาตรบริษัท Alrosa ผู้ผลิตเพชรรายใหญ่ของรัสเซียเนื่องจากรัฐบาลรัสเซียถือหุ้นอยู่ 33% แต่ลูกค้ายังสามารถซื้อเพชรจากรัสเซียได้จนถึงก่อนวันที่ 24 กุมภาพันธ์ 2022 ซึ่งผู้ประกอบการซื้อเพชรเก็บสต๊อกไว้ใช้ได้เพียงพอในปี 2022 ก่อนจะนำไปสู่การคว่ำบาตรห้ามนำเข้าเพชรจากรัสเซียทั้งหมด รวมทั้ง De Beers Group ได้เพิ่มการผลิตเป็น 34.6 ล้านกะรัต ซึ่งเป็นปริมาณการผลิตสูงสุดนับตั้งแต่ปี 2018 จึงทำให้ไม่มีปัญหาขาดแคลนเพชรก้อนในปีที่ผ่านมา

        อย่างไรก็ดี ในปี 2023 หากยุโรปร่วมกันแบนไม่ให้เพชรรัสเซียไหลเข้าสู่ตลาดด้วย จะเป็นการสร้างแรงกดดันเพิ่มเติมต่ออุปทานของเพชรก้อนให้หยุดชะงัก ในขณะที่ความต้องการบริโภคเพชรยังคงมีอย่างต่อเนื่อง ซึ่งจะผลักดันให้ราคาเพชรแท้เพิ่มสูง และคนอาจจะหันไปซื้อเพชรสังเคราะห์แทนได้ 

เพชรสังเคราะห์

        ผู้ผลิตเพชรสังเคราะห์รายใหม่เข้าสู่ตลาดมากขึ้น ทำให้ปริมาณเพชรสังเคราะห์ในตลาดโลกเติบโตเร็วกว่าความต้องการบริโภค โดยเฉพาะเพชรสังเคราะห์เม็ดใหญ่ ส่งผลให้ราคาลดลง จากรายงานตลาดเพชรของนักวิเคราะห์อุตสาหกรรมเพชร Zimnisky พบว่า ในไตรมาส 1 ปี 2023 เพชรสังเคราะห์ขนาด 1 กะรัต มีราคาอยู่ที่ 1,450 ดอลลาร์สหรัฐ ลดลง 27% ในรอบสองปี (ไตรมาส 1 ปี 2021 ซึ่งมีราคาอยู่ที่ 1,980 ดอลลาร์สหรัฐ) ส่วนเพชรสังเคราะห์ขนาด 3 กะรัตราคาลดลงกว่าครึ่งหนึ่ง โดยในไตรมาส 1 ปี 2021 ราคาอยู่ที่ 20,565 ดอลลาร์สหรัฐ ราคาลดลงเหลือ 9,305 ดอลลาร์สหรัฐในไตรมาสแรกของปีนี้ ซึ่งราคาเพชรสังเคราะห์ที่ลดลงนี้ อาจทำให้การขายปลีกเพชรสังเคราะห์ทั่วไปลดลง แต่ในทางตรงกันข้าม เพชรสังเคราะห์ที่มีแบรนด์จะยังสามารถทำยอดขายได้ดี

ภาพ: www.brilliantearth.com

แนวโน้มยอดขาย

        ตามปกติแล้วยอดขายเพชรจะขึ้นอยู่กับภาวะเศรษฐกิจ ซึ่งเศรษฐกิจโลกขยายตัวดีในปี 2021 ส่งผลให้ยอดขายเพิ่มสูงและยังคงเพิ่มขึ้นอย่างต่อเนื่องในปี 2022 ก่อนจะชะลอตัวในครึ่งปีหลัง เพราะเศรษฐกิจเริ่มชะลอตัวลง และแม้ว่านักวิเคราะห์เศรษฐกิจหลายสำนักจะคาดการณ์ว่าเศรษฐกิจอาจถดถอยในปี 2023 แต่การที่เศรษฐกิจชะลอตัวลงเป็นการช่วยยับยั้งอัตราเงินเฟ้อได้ ซึ่งยอดขายในปี 2023 มีแนวโน้มจะยังคงเติบโตได้ แต่จะเป็นการเติบโตเพียงเลขหลักเดียว ซึ่งการคาดการณ์นี้ไม่รวมปัจจัยด้านทางภูมิรัฐศาสตร์ที่อาจก่อให้เกิดสงครามและการแพร่โรคระบาดอื่นๆ 

การเปลี่ยนแปลงพฤติกรรมการบริโภค

        กลุ่มลูกค้าที่จะส่งผลกระทบต่อยอดขายเพชรในปี 2023 เป็นต้นไป คือ 1) กลุ่ม Gen Z ซึ่งมักนิยมซื้อเครื่องประดับเพชรแบรนด์เนมและให้ความสำคัญกับสินค้าที่มีความยั่งยืนไม่กระทบต่อสังคมและสิ่งแวดล้อมมากกว่ากลุ่มคนรุ่นอื่นๆ รวมถึงก่อนลูกค้าจะตัดสินใจซื้อเครื่องประดับเพชร มักจะค้นหาข้อมูลตัวสินค้าทางออนไลน์ก่อน 2) กลุ่มลูกค้าที่ซื้อเครื่องประดับเพชรเป็นของขวัญให้กับตนเอง มักเป็นผู้หญิงที่มีกำลังซื้อเพิ่มสูงขึ้น และไม่มีภาระครอบครัว จึงทำให้ใช้จ่ายเพื่อความสุขของตัวเองมากขึ้น

        กล่าวโดยสรุปในภาพรวมตลาดเพชรโลกในปี 2023 ยังคงขยายตัวได้ จากรายงานของ The Business Research ระบุว่า มูลค่าตลาดเพชรทั่วโลกจะเพิ่มขึ้นจาก 2.43 พันล้านดอลลาร์สหรัฐ ในปี 2022 เป็น 2.55 พันล้านดอลลาร์สหรัฐในปี 2023 หรือเติบโต 4.94% โดยมีปัจจัยจากสงครามยูเครน-รัสเซียที่ยืดเยื้อ หลายประเทศคว่ำบาตรรัสเซีย จะนำไปสู่การทำลายโอกาสฟื้นตัวของเศรษฐกิจโลก และอาจทำให้ห่วงโซ่อุปทานหยุดชะงัก อย่างไรก็ตาม ตลาดเพชรของโลกก็ยังสามารถเติบโตได้ จากการขับเคลื่อนของกำลังซื้อที่เพิ่มขึ้นในกลุ่มชนชั้นกลางที่เพิ่มจำนวนมากขึ้นในจีนและอินเดีย ฉะนั้น ในปี 2023 ตลาดเพชรโลกจึงเผชิญกับความท้าทายและโอกาสดังกล่าวแล้วข้างต้น อยู่ที่ว่าผู้ประกอบการจะปรับตัวก้าวข้ามความท้าทายและฉวยโอกาสเพิ่มยอดขายในตลาดอย่างไร ซึ่งต้องทำการศึกษาพฤติกรรมของผู้บริโภคและปรับแผนกลยุทธ์การตลาดให้ทันกับเหตุการณ์ที่เปลี่ยนแปลงไปได้อย่างทันท่วงที 

จัดทำโดย นางสาววาสนา สมเนตร์

สถาบันวิจัยและพัฒนาอัญมณีและเครื่องประดับแห่งชาติ (องค์การมหาชน)