พลอยสียังคงตรึงความสนใจของตลาด ดังปรากฏให้เห็นจากการที่อัญมณีระดับคุณภาพสูงหลายชนิดเป็นที่ต้องการมากยิ่งขึ้นในปีนี้ ส่งผลให้ราคาอัญมณีเพิ่มสูงขึ้น ขณะที่ปริมาณอุปทานมีจำกัด
ความต้องการพลอยสีเพิ่มสูงขึ้นอย่างเห็นได้ชัดในช่วงห้าปีที่ผ่านมา โดยการแพร่ระบาดของโควิด-19 เป็นตัวกระตุ้น ผู้จัดแสดงในงานแสดงสินค้าอัญมณีและเครื่องประดับ GemGenève ครั้งที่ 6 เมื่อเดือนพฤษภาคม 2023 ระบุว่า ในปี 2022 เป็นปีที่ไม่ธรรมดาเนื่องจากมีความต้องการพลอยสีเกรดคุณภาพสูงมากขึ้นเป็นประวัติการณ์ เพราะนอกจากเงินออมของผู้บริโภคที่เพิ่มมากขึ้น ความไม่แน่นอนและความปั่นป่วนของสถานการณ์ทางสังคมการเมืองเมื่อปีที่แล้วก็มีส่วนผลักดันให้ผู้บริโภคบางกลุ่มในสังคมมองว่าอัญมณีหายากซึ่งมีขนาดใหญ่ มีคุณภาพสูง และไม่ผ่านการปรับปรุงคุณภาพ เป็นกลุ่มสินทรัพย์ทางเลือกที่เหมาะอย่างยิ่งสำหรับสะสมความมั่งคั่ง
ผู้ประกอบการส่วนใหญ่ในธุรกิจอัญมณีรายงานว่ามีความต้องการพลอยสีอย่างต่อเนื่องในปี 2023 โดยอัญมณีระดับคุณภาพสูงยังคงเป็นที่เสาะหาไม่เพียงเฉพาะจากแบรนด์เครื่องประดับระดับสากล แต่ยังรวมถึงผู้เชี่ยวชาญด้านอัญมณีด้วย
อัญมณียอดนิยม
นอกจากอัญมณีคลาสสิกอย่างทับทิม มรกต และแซปไฟร์แล้ว พาราอิบาทัวร์มาลีน (Paraiba tourmaline) ก็เป็นที่ต้องการสูงในงาน GemGenève ด้วยเช่นกัน ในช่วงสองปีที่ผ่านมา ราคาของอัญมณีชนิดนี้เพิ่มสูงกว่าสองเท่า โดยเฉพาะอย่างยิ่งในกลุ่มอัญมณีขนาดใหญ่ ผู้จัดแสดงเผยว่าพาราอิบาทัวร์มาลีน เนื้อใสระดับสูงขนาดใหญ่กว่า 10 กะรัตขึ้นไปนั้นขายที่ราคา 25,000 เหรียญสหรัฐต่อกะรัต จากเดิมที่ 12,000 เหรียญสหรัฐต่อกะรัตในช่วงก่อนการระบาด
อัญมณีอีกชนิดที่ครองตำแหน่งสูงในตลาดคือสปิเนล โดยหลายคนยืนยันว่าอัญมณีที่ใช้งานได้หลากหลายนี้มีราคาเพิ่มขึ้นเป็นสองเท่าในช่วงปีครึ่งที่ผ่านมา “ผู้เข้าชมงานมองหาสปิเนลทุกสี ตั้งแต่สีเทาและชมพูซีดจนถึงชมพูเข้มและแดง” Jamshed จาก Pamir Gems Co Ltd กล่าว
KV Gems, Garaude Paris และ Nomad’s นำเสนอสปิเนลสีพาสเทลหลากสีที่มีการเจียระไนเป็นรูปทรงต่างๆ อย่างงดงาม สปิเนลใหม่ๆ ส่วนใหญ่ที่ขายกันในงาน GemGenève มาจากแอฟริกา ทาจีกิสถาน และเวียดนาม แหล่งข้อมูลในตลาดเผยว่าการขาดอุปทานสินค้าทำให้อัญมณีในกลุ่มสปิเนล แซปไฟร์ และทับทิมระดับคุณภาพสูงจากเมียนมาร์นั้นมีราคาที่สูงเกินเอื้อม
พาราอิบาทัวร์มาลีน (Paraiba tourmaline)จาก Miranda Group Co. Ltd.
อัญมณีอีกกลุ่มหนึ่งที่ผู้คนนิยมกัน คือ ซาวอไรต์ (Tsavorite) หรือกรอสซูลาร์การ์เนตสีเขียว (Grossular green garnet) ซาว-อไรต์ระดับสูงที่มีผลึกเป็นลูกบาศก์ (เหมือนเพชร) และพบเฉพาะในแทนซาเนียและเคนยานั้นมีราคาสูงขึ้นเป็นสองเท่าตั้งแต่เดือนมกราคมถึงเมษายน 2023
อัญมณีที่ตามหลังซาวอไรต์มาติดๆ คือแมนดารินการ์เนต (Mandarin garnets) และอะความารีน ซึ่งนักออกแบบอิสระมักจะซื้อไปใช้ในการผลิตเครื่องประดับ บริษัทผู้เชี่ยวชาญด้านพลอยสี Cesari & Rinaldi ระบุว่ามีความต้องการเพิ่มขึ้นในกลุ่มอัญมณีเนื้อแข็งคุณภาพดี เช่น เทอร์คอยส์ โอปอ ลาพิสลาซูลี มาลาไคต์ และหินปะการัง นอกจากนี้ Tank Fine Gems ยังได้นำเสนอมรกตคอลเลกชันใหม่ที่มีรูปทรงแปลกใหม่มากยิ่งขึ้น
แหวนประดับทัวร์มาลีนและแทนซาไนต์ จากนักออกแบบ Tom Munsteiner
ข้อจำกัดด้านอุปทาน
ความท้าทายของแวดวงพลอยสีในปัจจุบันไม่ได้อยู่ที่อุปสงค์แต่อยู่ที่ความต่อเนื่องของอุปทาน ผู้จัดแสดงที่เชี่ยวชาญด้านอัญมณีคุณภาพดีในกลุ่มรูเบลไลต์ ซาวอไรต์ อะความารีน สปิเนล และพาราอิบาทัวร์มาลีน เกรงว่าตนจะไม่สามารถหาอัญมณีมาทดแทนคอลเลกชันที่นำมาแสดงในงาน GemGenève ได้ ในขณะที่ผู้เชี่ยวชาญด้านทับทิมและมรกตที่ซื้อพลอยก้อนจากกิจการเหมืองขนาดใหญ่ก็แสดงความกังวลเกี่ยวกับราคาที่เพิ่มสูงขึ้นด้วยเช่นกัน
งาน GemGenève
Rahim Ulla กรรมการบริษัท Anubhav Gems Pvt Ltd กล่าวว่า “ประเด็นสำคัญของเราตอนนี้คือปริมาณอุปทานพลอยก้อนในราคาที่แข่งขันได้ในระยะยาว สินค้ากลุ่มหนึ่งที่เราจัดหาคืออัญมณีขนาดมาตรฐาน เรามีสัญญาระยะยาวกับผู้ผลิตเครื่องประดับตามระดับราคาที่กำหนดไว้ล่วงหน้า อัตรากำไรของเราจึงได้รับผลกระทบเมื่อราคามรกต ทับทิม หรือแซปไฟร์ก้อนพุ่งสูงขึ้นในการประมูล”
ตามมูลค่าการประมูลมรกตและทับทิมก้อนที่เผยแพร่โดยบริษัทเหมือง Gemfields ซึ่งเป็นเพียงแห่งเดียวที่เผยแพร่ข้อมูลยอดขายของตนต่อสาธารณะ มรกตก้อนจากแซมเบียที่ผลิตโดยเหมืองของทางบริษัทมีราคาเฉลี่ยต่อกะรัตเพิ่มขึ้นราวร้อยละ 83 นับตั้งแต่เกิดโรคระบาด ในขณะที่ทับทิมก้อนจากโมซัมบิกของ Gemfields ก็มีราคาสูงขึ้นราวร้อยละ 220
แหล่งที่มาหลักของแซปไฟร์สีน้ำเงินและสีแฟนซีคือมาดากัสการ์ ซึ่งเกิดปัญหาอุปทานหยุดชะงักเนื่องจากรัฐบาลสั่งห้ามการส่งออกอัญมณีก้อนตั้งแต่เดือนพฤศจิกายน 2020 แม้ว่าคำสั่งได้ถูกยกเลิกไปแล้วในเดือนกันยายน 2022 แต่อุตสาหกรรมนี้ยังต้องอาศัยเวลาในการสร้างห่วงโซ่อุปทานขึ้นมาใหม่
ผู้ทำเหมืองและผู้ค้าจากศรีลังกาเป็นแรงผลักดันเบื้องหลังวงจรอุปทานจากเหมืองสู่ตลาดทั้งแบบเป็นทางการและไม่เป็นทางการจากมาดากัสการ์ วิกฤติด้านการเมืองและการเงินในศรีลังกาจึงมีส่วนทำให้อุปทานสินค้าจากมาดากัสการ์หยุดชะงักด้วยเช่นกัน
มรกตจากแซมเบีย แบรนด์ Tank Fine Gems แนวโน้มอันสดใสของธุรกิจพลอยสี
ย้อนกลับมาที่ตลาดพลอยสีส่วนที่เหลือ เราพบว่าธุรกิจมีแนวโน้มในทางที่ดี ความต้องการอัญมณีระดับคุณภาพสูงหายากที่ไม่ผ่านการปรับปรุงคุณภาพมีค่อนข้างสูงในปี 2023 โดยครอบคลุมถึงอัญมณีทุกรูปทรงและทุกขนาด ตลาดกำลังหันเหจากพลอยสีระดับคุณภาพสูงตามความนิยมแบบดั้งเดิม แล้วหันมาเปิดรับอัญมณีสีสันต่างๆ ซึ่งมีลักษณะการให้ประกายแสงที่ดีกว่า
ทีมงานของแบรนด์เครื่องประดับระดับสากล รวมถึงบริษัทที่อยู่นอกยุโรป ต่างเดินทางมาที่งาน GemGenève เพื่อเลือกดูและซื้อพลอยสี ผู้จัดแสดงได้พบผู้จัดซื้อจากต่างประเทศ ทั้งจากสหรัฐ ญี่ปุ่น จีน อินเดีย ตะวันออกกลาง ฮ่องกง และสิงคโปร์
อัญมณีที่ทำผลงานได้ดีขยายขอบเขตจากทับทิม มรกต และแซปไฟร์ ครอบคลุมไปถึงพาราอิบาทัวร์มาลีน สปิเนล และแม้กระทั่งซาวอไรต์ด้วย โอปอมีแนวโน้มว่ากำลังได้รับความสนใจเนื่องจากผู้ค้าหลายรายรายงานว่ามีผู้สอบถามกันมามากขึ้น มีความต้องการเพิ่มขึ้นในกลุ่มอัญมณีที่มีรูปทรงและรูปแบบการเจียระไนที่แปลกใหม่ ซึ่งนำเสนอโอกาสในการสร้างงานเครื่องประดับที่มีเอกลักษณ์ไม่เหมือนใครแซปไฟร์แกะสลัก แบรนด์ Glittering Gems
อัญมณีที่มีลักษณะแบบตาแมว (cat’s eye) ได้รับความนิยมเพิ่มขึ้น และในงาน GemGenève ก็มีการนำเสนอรูเบลไลต์และทัวร์มาลีนตาแมวที่โดดเด่นจาก Miranda Group Co Ltd อเล็กซานไดรต์ตาแมวจาก 100% Natural by Nassi และชุดสร้อยคอประดับอะความารีนตาแมวโดยนักออกแบบ Austy Lee เป็นต้น
เนื่องจากเพชรเม็ดเล็กมีราคาเพิ่มขึ้น พลอยสีขนาดมาตรฐานจึงกลายเป็นที่นิยมขึ้นมาอย่างรวดเร็ว ความท้าทายของธุรกิจพลอยสียังคงอยู่ที่การจัดหาอัญมณีก้อนในราคาที่ผู้ซื้อในตลาดสามารถรับได้
ผู้มีส่วนร่วมในภาคอุตสาหกรรมยังคงดำเนินธุรกิจด้วยความระมัดระวัง โดยคาดว่าความต้องการอัญมณีจะน้อยลงและมีธุรกรรมการซื้อขายลดลงในช่วงครึ่งหลังของปี 2023 แต่งานแสดงสินค้านานาชาติหลายงานที่กำลังจะมาถึงก็มีผู้ลงทะเบียนเข้าร่วมกันอย่างคึกคัก และทุกสายตาต่างจับจ้องไปที่งานแสดงสินค้าอัญมณีและเครื่องประดับ Jewellery & Gem WORLD Hong Kong ที่จัดขึ้นในเดือนกันยายนที่ผ่านมา เพื่อติดตามบทต่อไปในมหากาพย์อันต่อเนื่องยาวนานนี้
ศูนย์ข้อมูลอัญมณีและเครื่องประดับ
สถาบันวิจัยและพัฒนาอัญมณีและเครื่องประดับแห่งชาติ (องค์การมหาชน)
ตุลาคม 2566