GIT Information Center

อำพัน คือ ฟอสซิลของยางไม้โบราณที่มีอายุระหว่าง 20 - 60 ล้านปี จัดเป็นอัญมณีอินทรีย์ ซึ่งเป็นที่รู้จักและเป็นที่นิยมมากที่สุดชนิดหนึ่ง ซึ่งยางไม้เหล่านี้เกิดได้จากพืชหลายชนิด มีองค์ประกอบเป็นคาร์บอน ไฮโดรเจน และออกซิเจน สามารถพบได้ในหลายภูมิภาคของโลก มีแหล่งสำคัญอยู่ที่แถบชายฝั่งของทะเลดำ ทะเลบอลติก และในประเทศรัสเซีย ส่วนในแหล่งอื่นๆ พบที่ เม็กซิโก โรมาเนีย พม่า และ สาธารณรัฐโดมินิกัน สีที่พบโดยทั่วไปเป็นสีเหลืองถึงน้ำตาล มีทั้งชนิดโปร่งใสถึงทึบแสง แต่สีน้ำตาลอมแดง อมเขียว อมเทาหรือสีดำก็สามารถพบได้แต่มีปริมาณน้อยมาก อำพันที่มีขนาดใหญ่พอที่จะนำไปทำเป็นอัญมณีหรือเครื่องประดับจะเรียกว่า Block Amber ส่วนอำพันชิ้นเล็กๆ มักจะถูกนำไปให้ความร้อนที่ประมาณ 180 องศาเซลเซียสแล้วอัดรวมกันเรียกว่า Pressed Amber หรือ Reconstructed Amber หรือที่รู้จักในท้องตลาดมีชื่อว่า Ambroid

ชื่อแร่มาจากภาษากรีก Apate ซึ่งหมายถึง ลวงตา เพราะมีลักษณะวาวคล้ายอัญมณีหลายชนิด เชื่อกันว่า อะพาไทต์ สีน้ำเงินเข้ม เหลือง น้ำเงิน ม่วง ไม่มีสี จะช่วยในการรักษาอาการติดอ่าง โรคเกี่ยวกับคอ ไต ปาก ต่อมไทรอยด์ ความดันเลือด มีสีฟ้า เขียว ม่วง แดง เทา น้ำตาล และไม่มีสี พบเป็นปริมาณเล็กน้อยในหินอัคนี หินชั้นและหินแปร พบในหินเพกมาไทต์และสายแร่น้ำร้อน ในประเทศไทยพบในสายเพกมาไทต์ ต่างประเทศพบที่บราซิล เมียนมาร์ เม็กซิโก แคนาดา เช็คโกสโลวาเกีย เยอรมัน อินเดีย มาดากัสการ์ โมแซมบิก นอร์เวย์ แอฟริกาใต้ สเปน และศรีลังกา

คริโซเบริล หมายถึง คริโซเบริลสีทอง ลักษณะเหมือนแก้วตาแมว (Cat’s Eye or Cymophane) มาจากภาษากรีก 2 คำ หมายถึง คลื่นและปรากฏการณ์ ลักษณะเด่นของแร่นี้คือ เมื่อเคลื่อนที่แร่ไปในทิศทางต่างๆ จะมีแถบขยับเลื่อนไปมาได้ พลอยไพฑูรย์ หรือพลอยคริโซเบริลตาแมว เป็นหนึ่งในพลอยนพรัตน์ที่มีความหมายเป็นมงคล ป้องกันอัคคีภัย เทพยาดาปกป้องคุ้มครอง เหมาะกับคนเกิดวันพฤหัสบดีและวันศุกร์ หรือคนเกิดในปีเถาะ ปีมะโรงและปีกุน และใช้สำหรับครบรอบแต่งงานครั้งที่ 18

Turquoise มาจากภาษาฝรั่งเศส หมายถึง Turkish โดยแร่นี้พบครั้งแรกที่เปอร์เซีย ไปสู่ยุโรปโดยผ่านประเทศตุรกี เทอร์คอยซ์ หรือที่เรียกกันว่า พลอยมูลนกการะเวก มีความเชื่อว่าเป็นหินแห่งความโชคดี นำความสำเร็จมาให้ทั้งในด้านความรักและการเงิน เชื่อกันว่าผู้ที่ได้สวมใส่เทอร์คอยซ์จะมีโชค ส่วน Malachite มาจากภาษากรีก จากคำว่า Malache หมายถึง สีเขียว มีความเชื่อว่าช่วยบำบัดอาการของโรคฟันได้อย่างดี นอกจากนี้ยังเป็นหินแร่แห่งการปลุกปลอบ ช่วยให้อารมณ์เยือกเย็น สร้างความสงบสุขแห่งจิตใจ

“หยก” คือชื่อที่ใช้เรียกหินซึ่งเป็นอัญมณีอันล้ำค่ามากชนิดหนึ่ง โดยเฉพาะชาวจีนถือว่าหยกเป็นเจ้าแห่งหินมีค่าทั้งมวล และเชื่อว่าเป็นสิ่งศักดิ์สิทธิ์จากสวรรค์ เพราะนอกจากจะช่วยส่งเสริมโชคลาภ ความร่ำรวยแล้ว ยังช่วยในเรื่องสุขภาพเพื่อป้องกันเรื่องร้าย อุบัติเหตุและอุบัติภัยต่างๆ หยกจำแนกได้เป็น 2 ชนิด คือ หยกเจไดต์ และหยกเนไฟรต์ โดยหยกเจไดต์ที่พบกันโดยทั่วไปมักมีสีเขียว นอกจากนี้ในธรรมชาติยังสามารถพบหยกเจไดต์สีอื่นได้อีก เช่น สีเหลือง ขาว ม่วง ส้ม น้ำตาล และดำแต่พบได้ในปริมาณไม่มากนัก ซึ่งแหล่งผลิตหยกที่สำคัญมีประเทศใดบ้าง การปรับปรุงคุณภาพหยกมีวิธีใดบ้าง หาคำตอบได้จากภาพ Infographic นี้

“เพริดอต” หรือ “เพอริโด” (Peridot) คือชื่อของอัญมณีสีเขียวมะกอกซึ่งเป็นที่ชื่นชอบของหลายๆ คน จัดเป็นพลอยอัญมณีเนื้ออ่อนที่มีค่าความแข็งราว 6.5 - 7 ตามโมห์สเกล เป็นอัญมณีประจำเดือนเกิดของผู้ที่เกิดเดือนสิงหาคม โดยมีแหล่งแร่ที่สำคัญ ได้แก่ เมียนมา จีน สหรัฐฯ ปากีสถาน ออสเตรเลีย ศรีลังกา บราซิล เม็กซิโก เป็นต้น รายละเอียดพิจารณาได้จากภาพ Infographic นี้

สปิเนล (Spinel) เป็นชื่อของกลุ่มแร่ออกไซด์ที่มีสูตรเคมีขั้นต้นเป็นแมกนีเซียมอลูมิเนียมอ๊อกไซต์ซึ่งจะมีสีต่างๆ จากการแทรกตัวเข้าไปแทนที่แมกนีเซียมจากธาตุต่างๆ เช่น โครเมียม, เหล็ก หรือโคบอล โดยเฉพาะสีแดง มีลักษณะคล้ายทับทิมมากจนถูกเรียกว่า "ทับทิมสปิเนล" ส่วนชนิดที่หายากในธรรมชาติ คือ รูปแบบที่ไม่มีสี (ใส) ซึ่งโดยทั่วไปแล้วสปิเนลจะมีเฉดสีหลากหลายทั้งสีชมพู สีกุหลาบ สีแดง สีน้ำเงิน สีเขียว สีเหลือง สีน้ำตาล สีดำ และสีม่วง

“การ์เนต” มาจากภาษาละติน “Granatus” หรือ “Granatum” ความหมายว่า “เหมือนเมล็ด (Seed - Like)” เนื่องจากมักจะพบผลึกการ์เนตสีแดงฝังอยู่ในหินคล้ายกับเมล็ดของผล Pomegranate ซึ่งก็มีชื่อภาษาละตินว่า Malum Granatum นั่นเอง ในภาษาไทยจะเรียกพลอยชนิดนี้ว่า “โกเมน” ซึ่งมักจะหมายถึง การ์เนตสีแดง แต่แท้จริงแล้วโกเมน หรือการ์เนตไม่ได้หมายความเฉพาะสีแดงเสมอไป เนื่องจากในธรรมชาติพบการ์เนตได้หลากสีสันหลายชนิด

ควอตซ์ (Quartz) มีรากศัพท์มาจากภาษาเยอรมันโบราณว่า “Quarz” ส่วนในประเทศไทยนั้นจะเรียกว่า “เขี้ยวหนุมาน” ควอตซ์ที่เรารู้จักกันดีก็เช่น Amethyst ควอตซ์สีม่วง Citrine ควอตซ์สีเหลือง Rose Quartz ควอตซ์สีชมพู Rock Crystal ควอตซ์ใสไม่มีสี เป็นต้น แล้วคุณสมบัติและลักษณะของควอตซ์เป็นอย่างไร ผลิตจากประเทศไหนได้บ้าง สามารถปรับปรุงคุณภาพด้วยวิธีการใด สามารถดูรายละเอียดได้จากภาพ

ทัวร์มาลีนเป็นเป็นพลอยที่มีสีสันมากที่สุดในบรรดาพลอยทุกชนิด แต่ละสีจะมีชื่อเรียกที่แตกต่างกันออกไป ทัวร์มาลีนที่มีสีแดงเหมือนทับทิม (Rubellite) จะมีคุณค่ามากที่สุด ส่วนทัวร์มาลีนสีเขียว (Verdelite) พบได้บ่อยที่สุด และถ้าหากว่าเป็นสีเขียวเหมือนมรกตจะมีคุณค่ามากขึ้น ตามปกติแล้วผลึกทัวร์มาลีนแต่ละก้อนจะมีอยู่หลายเฉดสีหรือหลายสีปนกัน ทัวร์มาลีนจากบราซิลมักจะมีสองสี ด้านในของผลึกจะมีสีแดง ส่วนด้านนอกจะมีสีเขียว ดูแล้ววาวคล้ายกับลูกแตงโมผ่าซีก และมักจะเรียกชื่อตามลักษณะนี้ว่า Watermelon Tourmaline ในทางกลับกันทัวร์มาลีนจากประเทศแอฟริกาใต้นั้นด้านในจะมีสีเขียวและด้านนอกจะมีสีแดง